Поимник

Поимник за деветто одделение

Каталог на непознати зборови по хемија за деветто одделение

За правилно прикажување на поимникот, ве молиме користете некој од следните прелистувачи:

прелистувачи

A

  

  • Алкални метали - супстанци изградени од елементите од првата група во таблицата на периодниот систем на елементите.
  • Анјон – негативно наелектризиран јон.
  • Атом - основна градбена единка на елементите. Атомот е електронеутрална честичка.
  • Атомски број (реден број - Z) - број на протони во атомското јадро. Во електронеутрален атом овој број е еднаков на бројот на електрони.

  

Б

  

  • Бази – растворливи хидроксиди во вода. pH вредноста на базните раствори е поголема од онаа на чиста вода при истата температура (обично поголема од 7).
  • Биохемија – наука која ги проучува хемиските реакции во биолошките системи.
  • Благородни гасови - супстанци изградени од елементите од 18-тата група во таблицата на периодниот систем на елементите.
  • Брзина на реакција – физичка величина којашто се изразува како количник од количеството на потрошен реактант или образуван продукт и изминатото време.

  

В

  

  • Валентност-бројот на хемиски врски што еден атом може да ги формира со друг атом.
  • Валентен слој – последен електронски слој на атомот пополнет (делумно или целосно) со електрони.
  • Валентни електрони - електрони од последниот електронски слој коишто може да учествуваат во образувањето на хемиска врска.

  

Г

  

  • Групи – вертикални низи во таблицата на - периодниот систем на елементите.

  

Д

  

  • Дишење-процес при кој од клетките се ослободува дел од хемиската енергија складирана во јаглехидратите; од глукоза и кислород образуваат отпадните продукти јаглерод диоксид и вода.
  • Двоатомска молекула - молекула изградена од два атома.

  

Е

  

  • Едновалентен - има валентност I.
  • Егзотермна реакција - хемиска реакција во која енергија во вид на топлина се ослободува во околината.
  • Електрон - негативно наелектризирана фундаментална честичка во состав на атомот која кружи околу атомското јадро; има околу 2000 пати помала маса од масата на протонот.
  • Електронска структура (електронска конфигурација) – начин за опишување на припадноста на електроните од даден атом кон секој електронски слој.
  • Електронски слоеви составен дел на - електронската обвивка околу јадрото на атомот во којашто се распоредени електроните на точно определен начин.
  • Електростатски сили привлечни сили - меѓу спротивно наелектризирани јони.
  • Емпириски формули – формули што даваат информација само за односот на бројот на атоми од секој вид во една единка од соединението.
  • Ендотермен процес – процес при кој не настанува хемиска реакција, но системот апсорбира енергија од околината.
  • Ендотермна реакција - хемиска реакција во која енергија во вид на топлина се доведува од околината.
  • Енергија на активација – најмалото количество енергија кое е неопходно за да се случи реакција.
  • Ензими - биолошки катализатори кои ги забрзуваат хемиските реакции во живите организми.
  • Ефикасен судир – судир којшто може да доведе до одвивање на хемиска реакција. Судирот е ефикасен ако честичките се правилно ориентирани една кон друга и ако поседуваат доволно енергија.

  

З

  

  • Зависна променлива - променливата која се мери за да може да се процени ефектот од менувањето на независната променлива во истражувањето.
  •  Заеднички електронски пар - два електрона коишто истовремено припаѓаат на двата атома што ковалентно се сврзуваат.
  • Закон за запазување на масата - еден од законите на хемијата според кој вкупната масата на супстанците пред и по реакцијата не се менува бидејќи бројот на атоми од секој вид останува ист во текот на реакцијата. Законот за запазување на масата може да се примени и кај промени кои не се хемиски (на пример, кај процесот на растворање).
  •  Земноалкални метали-супстанци изградени од елементите од втората во таблицата на периодниот систем на група елементите.

  

И

  

  • Израмнување на хемиските равенки постапка со која се постигнува изедначување на бројот на атоми од даден вид во честичките на реактантите со бројот на атоми од тој вид во честичките на продуктите.
  • Индекси - мали броеви напишани долу десно зад симболот на елементот. Индексите покажуваат колку атоми од секој елемент има во една единка на дадената супстанца.
  • Индикатори-супстанци кои ја менуваат бојата во зависност од киселоста на средината.

  

Ј

  

  • Јаглеводороди-органски соединенија изградени само од елементите јаглерод и водород.
  • Јадро - централен дел од атомот во кој се оѓаат протоните и неутроните; атомот на одородот има најпросто јадро составено амо од еден протон. H-едноатомска или повеќеатомска наелектризирана честичка.
  • Јонска врска-хемиска врска што настанува како резултат на силни привлечни сили меѓу спротивно наелектризирани јони. Јонска врска се образува меѓу метали и неметали.
  • Јонски кристал - кристал кој се карактеризира со правилен распоред на јоните во просторот.
  • Јонско соединение - соединение чии градбени единки се јони.

  

К

 

  • Карбонат - сол на јаглеродната киселина во чиј состав влегуваат елементи на метал(или елементите од амониум групата) и елементите од карбонатната група (СО3 - групата).
  • Катализатор - супстанца што ја забрзува хемиската реакција, но останува хемиски и количински неизменета на крајот од реакцијата.
  • Катјон-позитивно наелектризиран јон.
  • Квалитативни податоци-податоци коишто се собрани по пат на набљудувања или мерења и коишто вклучуваат описи.
  • Квантитативни податоци-податоци коишто се собрани со помош на мерења и коишто вклучуваат броеви.
  • Киселини-група неоргански соединенија во чиј состав влегува елементот водород и киселински остатоци. рН вредноста на киселите раствори е помала од онаа на чиста вода при истата температура (обично помала од 7).
  • Киселински остатоци- атоми или атомски групи кои влегуваат во состав на киселините и на солите.
  • Ковалентната врска-хемиска врска образувана со еден или повеќе заеднички електронски парови коишто истовремено припаѓаат на двата атома што се сврзуваат.
  • Контролни променливи - променливи кои би можеле да влијаат на резултатот од истражувањето, но се одржуваат константни за да се спроведе коректно испитување.
  • Концентрација - мерка за количеството супстанца растворено во еден литар раствор. Концентрација се дефинира како однос на некоја величина (количество, маса, волумен или број на единки) што се однесува на дадена супстанца и вкупниот волумен, па следствено на ова постојат количинска, масена, волуменска и бројна концентрација.

 

М

  

  • Масен број (А)-цел број кој ни го покажува вкупниот број на протони и неутрони во атомското јадро.
  • Метални оксиди – оксиди изградени од метални катјони и оксидни анјони. Атомите на елементите во една градбена единка на метален оксид се сврзани со јонска врска.
  • Молекулски формули – формули што го даваат точниот број на атоми од секој вид во една единка од соединението.

  

Н

  

  • Независна променлива променлива која - се менува во истражувањето.
  • Неутрализација - реакцијата меѓу киселина и база во којашто се добива сол и вода.
  • Неутрон - неутрална фундаментална честичка којашто се наоѓа во јадрото на атомот; има речиси еднаква маса како онаа на протонот.
  • Нецелосно согорување-согорување во недоволно количество кислород. Кога горивото гори во ограничено количество кислород, освен јаглерод диоксид и водна пара, се образува и гасот јаглерод моноксид (кој е загадувач на воздухот и е отровен), несогорено јаглеводородно гориво и јаглерод.
  • Низа на реактивност – листа на, главно, метални супстанци подредени според редот на реактивноста.

  

О

  

  •  Оксиди – соединенија кои во својот состав содржат два елемента, од кои едниот е кислород; кислородот во оксидите е двовалентен. Честопати се образуваат при горење на супстанците на воздух или во чист кислород.

 

П

 

  • Повеќеатомска молекула-молекула изградена од повеќе атоми.
  • Потемнување на метали - појава при која површината на металот го губи сјајниот изглед како резултат на реакции на металот со супстанци од воздухот.
  • Преодни метали – супстанци изградени од елементите коишто се сместени од третата до 12-тата група во таблицата на периодниот систем на елементите.
  • Променливи - фактори коишто се менуваат во истражувањето; може да бидат независни, зависни и контролни променливи.
  • Протон-позитивно наелектризирана фундаментална честичка којашто се наоѓа во јадрото на атомот.

  

Р

  

  • Реакции на замена хемиски реакции во кои атоми или атомски групи од една супстанца доаѓаат наместо атоми или атомски групи што влегуваат во составотна друга супстанца. Во оваа група реакции спаѓаат и оние кај кои пореактивен метал заменува помалку реактивен метал од раствор на негови соединенија.
  • Руда - карпа од која е економски исплатливо да се екстрахира металот; природна смеса од корисни материјали и јаловина.

  

С

  

  • Согорување - реакција во која супстанците горат на воздух или во атмосфера на чист кислород, при што најчесто образуваат оксиди и се ослободува енергија.
  • Соли – група неоргански соединенија во чиј состав влегуваат елементи на метали (или елементите од амониум групата) и киселински остатоци.
  • Стехиометриски коефициенти - соодветно одбрани броеви што се запишуваат пред формулите на учесниците во хемиската реакција при израмнувањето на хемиските равенки. Најчесто, при израмнувањето на хемиските равенки се земаат најмалите можни целобројни стехиометриски коефициенти.

  

Т

  

  • Таблица на периодниот систем на елементите - таблица на хемиските елементи подредени според нивниот атомски број и за кои важат определени законитости. Оваа таблица содржи 18 групи и 7 периоди.
  • Теорија на судири – теорија која се употребува за да се објаснат хемиските реакции, според која честичките на реактантите се судираат со доволно енергија за да почне реакцијата.
  • Титрација – постапка за изведување на хемиски реакции со помош на бирета и ерленмаер.
  •  Тренд (периодичност) во таблицата на периодниот систем - правилно изменување на физичките и хемиските својства на атомите на елементите од таблицата на периодниот систем и на простите супстанци образувани од вакви атоми.

  

Ф

  

  • Фотосинтеза - процес при кој од јаглерод диоксид и вода, во присуство на светлина, во растенијата се синтетизираат јаглехидрати (шеќери).

  

Х

  

  • Халогени елементи - елементи кои се наоѓаат во 17-тата група во таблицата на периодниот систем на елементите.
  • Хемиска врска - заемно дејство (интеракција) што атомите ги држи заедно.
  • Хемиска реакција – процес при којшто од - една или повеќе супстанци се добива/ат друга/и супстанца/и.
  • Хемиска равенка-кус запис на хемиските реакции во кој симболичните ознаки (симболи и формули) на супстанците што стапуваат во реакција се наведуваат лево од стрелката, а симболичните ознаки на оние што се образуваат при одвивање на хемиска реакција десно од стрелката.
  • Хемиски симболи – куси ознаки за хемиските елементи или за атомите на елементите; хемиските симболи се изведени од латинските називи на елементите.
  • Хемиски формули – куси ознаки за називите на соединенијата и на некои елементарни (прости) супстанци, а може да се користат и за прикажување на повеќеатомски градбени единки. Хемиската формула покажува и колку атоми од секој вид има во една градбена единка на супстанцата.
  • Хидроксиди – група неоргански соединенија во чиј состав влегуваат елементи на метал и елементите од хидроксидната група (ОН групата). Исклучок е амониум хидроксидот, во чиј состав влегуваат елементи на неметали.
донирај

Генерален спонзор

генерален спонзор

Пријатели на науката

спонзор
спонзор
спонзор

Хемија за сите

Напалм

Од „грчки“ оган до современи формули


Јанус кристали

Хемичарите создадоа кристали за екстракција на влагата од воздухот со нула потрошена енергија


Карл Вилхелм Шеле наречен „баксузот“

Извонредно баксузен, скромен фармацевт кој откри осум елементи и не доби признание за ниту еден од нив


Детергенти базирани на ензими

САД во 2010 година ги забранија фосфатите од производите за миење садови и ткаенини


>>Види повеќе слични содржини!

Презентации и поимници

Презентации за основно образование

e hemija

Презентации за средно образование

hemija .ppt

Контактни информации:

e-hemija logo

Здружение за унапредување и развој на образованието и науката
„Е-ХЕМИЈА“ – Прилеп

Испрати порака:
e-hemija контакт

Е-Хемија на Facebook:
e-hemija facebook

Е-Хемија на Twitter:
e-hemija facebook

Пријатели на науката:

Здружение за унапредување и развој на образованието и науката „Е-ХЕМИЈА“ – Прилеп
Copyright © 2025 ehemija.mk

WebDesign www.nainternet.mk

e-hemija