Хемија за сите

Далтониди и бертолиди

Научниот спор Пруст - Бертоле го решил Џон Далтон. Тврдењето на Пруст го потврдил експериментално, но дал и теоретско објаснување на тврдењето на Бертоле.

Не, далтониди не се поврзани со браќата Далтон и Таличниот Том!

Дали се сеќавате на Законот за постојани масени односи? Овој закон е карактеристичен по осумгодишниот спор меѓу Пруст и Бертоле.prust i bertole

 Жозеф Пруст експериментално го воспоставил законот за постојан однос на масите во 1799 година, според кој хемиските соединенија секогаш се комбинираат во константни односи на масите.

Клод-Луј Бертоле не верувал дека супстанците секогаш се комбинираат според законот за постојан однос на масите како што тврдел Пруст.

Иако се покажало дека Пруст е во право, сепак се пронајдени и помал број на соединенија кои имаат нестехиометриски состав а секогаш се во цврста агрегатна состојба па во чест на Бертоле се наречени бертолиди. Настануваат како  последица  на дефекти на  кристална решетка  и затоа се јавуваат само како цврсти супстанци

Една од најважните особини на кристалите е да се електронеутрални  т.е  да мора да имаат ист број на  анјони и катјони т.е полнежи.

Пример:FeO - со жарење на воздух преминува во Fe0,95O.  Тоа  е заради  тоа што воздушниот О2 влегува во кристалот и го оксидира Fe 2+   дo Fe 3+

hemiska ramnoteza

При брза кристализација на Cu2S  може да се случи  еден атом на бакар  поточно јон Cu+  да не стигне да влезе во решетката и се прави празнина (дефект) а да остане кристалот електронеутрален  друг атом се оксидира од +1 до +2 а добиениот бертолид има формула Cu1,7 S.

Сличен пример е ZnO, кој може да постои и како Zn1,0003O. Дополнителни јони на цинк се ставаат во шуплините на решетката и ги менуваат физичките својства на кристалот:

Примери:

  • ZnO- има бела боја и е изолатор.
  • Zn1,0003O-има протокалова боја и е полупроводник од n-тип

    hemiska neramnoteza
  • NiO- зелена боја, полупроводник
  • Ni0,999O- црна боја, полупроводник од р-тип

Уште неколку примери на бертолиди: VO0.85-VO1.25, TaH2.76, VH0.56

Главно  се оксиди, сулфиди и хидриди на преодни метали, бидејќи тие можат да формираат поголем број на катјони и се  полупроводници.

И на крај, зошто соединенијата со постојан состав се викаат ДАЛТОНИДИ а не ПРУСТИДИ?

Далтон бил најголем поддржувач на законот на Пруст; го потврдил експериментално, но исто така дал и теоретско објаснување - затоа денес соединенијата со постојан (стехиометриски) состав се нарекуваат далтониди.

Џон ДалтонЏон Далтон (1766-1844)  е англиски хемичар и физичар, прв почнал да го употребува поимот „атом“ за најмалата неделива честичка на материјата, основоположник е на атомската теорија во хемијата, но најпознат е по неговото истражување и научните сознанија за слепилото на бои, болест која денес го носи неговото име - Далтонизам.

Автор на статијата: Блаже Димески
29 јуни 2021
Можно ли е да имаме провидна кожа?

Тартразин, азо боја која ќе ги замени скапите медицински процедури

Коса, хемиjа на минивалот

Убаво е да ја знаете хемијата што стои позади фризерските мајстории

Тардигради

Микроскопски животни ни откриваат како да ја освоиме вселената и да се заштитиме од радијација

>> Прочитај повеќе слични содржини!   

донирај

Генерален спонзор

генерален спонзор

Пријатели на науката

спонзор
спонзор
спонзор

Презентации и поимници

Презентации за основно образование

e hemija

Презентации за средно образование

hemija .ppt

Контактни информации:

e-hemija logo

Здружение за унапредување и развој на образованието и науката
„Е-ХЕМИЈА“ – Прилеп

Испрати порака:
e-hemija контакт

Е-Хемија на Facebook:
e-hemija facebook

Е-Хемија на Twitter:
e-hemija facebook

Пријатели на науката:

Здружение за унапредување и развој на образованието и науката „Е-ХЕМИЈА“ – Прилеп
Copyright © 2024 ehemija.mk

WebDesign www.nainternet.mk

e-hemija